Η νομοθεσία της Κίνας μας απασχολεί συχνά όταν αναφερόμαστε στο θέμα των πειραμάτων σε ζώα για καλλυντικά προϊόντα. Γιατί οι επίσημοι φορείς πιστοποίησης ενάντια στα πειράματα βγάζουν από τις λίστες τους τις εταιρίες που εξάγουν στην Κίνα; Γιατί οι ίδιοι φορείς κάνουν ειδική μνεία στις εταιρίες που έχουν πιστοποίηση ενάντια στα πειράματα αλλά είναι θυγατρικές εταιριών που εξάγουν στην Κίνα;
Και από την άλλη, γιατί οι εταιρίες που είναι γνωστές για την μη cruelty free πολιτική τους πασχίζουν να μας πείσουν πως δεν κάνουν πειράματα σε ζώα όταν εξάγουν στην εν λόγω χώρα; Τί ισχύει πραγματικά; Που βρίσκεται η αλήθεια;
Στην Κίνα η νομοθεσία που αφορά την κυκλοφορία καλλυντικών προϊόντων είναι αρκετά ευμετάβλητη, καθώς γίνονται κάποιες προσπάθειες συμμόρφωσης με την παγκόσμια αγορά. Αν και κάποιες από τις αλλαγές είναι προς όφελος των ζώων, θα λέγαμε πως αυτό που τις χαρακτηρίζει τελικά, είναι το "ένα βήμα μπροστά - δύο πίσω".
Για να κατανοήσουμε την κατάσταση θα δούμε τα πιο βασικά σημεία της νομοθεσίας, όπως αυτή έχει σήμερα, τόσο για τα καλλυντικα που παρασκευάζονται στην Κίνα, όσο και για αυτά που εισάγονται σε αυτή.
Προϊόντα που παράγονται στην Κίνα
Τον Ιούνιο του 2014 ο Οργανισμός Φαρμάκων και Τροφίμων (CFDA) της Κίνας έκανε μια αλλαγή στη νομοθεσία, ταξινομώντας τα καλλυντικά που παράγονται μέσα στη χώρα σε δύο βασικές κατηγορίες:
Η πρώτη κατηγορία (special/functional use) αφορά τα αντηλιακά, τις λευκαντικές κρέμες, τις βαφές μαλλιών, τα προϊόντα που αλλάζουν την δομή της τρίχας (περμαναντ) τα αποσμητικά, τα αποτριχωτικα και τα αδυνατιστικά.
Η δεύτερη κατηγορία (non special/functional use) αφορά τα πιο απλά καλλυντικά, δηλαδή, τα σαμπουάν, τα σαπούνια, τα αφρόλουτρα, τις απλές κρέμες προσώπου και σώματος, τα είδη μακιγιάζ, τα αρώματα και τα βερνίκια νυχιών.
Εδώ κρίνουμε σκόπιμο να αναφέρουμε ότι σε γενικές γραμμές η διαδικασία για να κυκλοφορήσει ένα καλλυντικό προϊόν στην Κίνα αποτελείται από δύο στάδια:
Στάδιο 1ο:
Αφορά όλους τους ελέγχους που γίνονται σε ένα καλλυντικό πριν πάρει άδεια κυκλοφορίας.
Σε αυτο το στάδιο, για όλα τα προϊόντα της 1ης κατηγορίας (non special/non functional use) είναι μέχρι και σήμερα υποχρεωτικός ο πειραματισμός σε ζώα.
Για τα προϊόντα της 2ης κατηγορίας (special/functional use)δεν είναι υποχρεωτικό να γίνουν πειράματα σε ζώα πριν μπουν στην αγορά, αν η εκάστοτε εταιρία μπορεί να αποδείξει την ασφάλεια των προϊόντων της με εναλλακτικούς τρόπους (όπως πχ γίνεται στην Ευρωπη).
Στάδιο 2ο:
Αφορά όλους τους ελέγχους που γίνονται σε ένα καλλυντικό αφού πάρει άδεια κυκλοφορίας και προωθηθεί στην αγορά.
Εδώ δυστυχώς για όλα τα προϊόντα και των δύο κατηγοριών γίνονται εντατικά πειράματα σε ζωα μέσα στο 1ο τρίμηνο της κυκλοφορίας τους από τις κρατικές αρχές.
Δυστυχώς, στις 27/05/2017 έγινε γνωστή άλλη μια τροποποίηση του νόμου που αφορά μερικά από τα καλλυντικά της 2ης κατηγορίας (non special/non functional use) και συγκεκριμένα αυτά που μένουν στο δέρμα για ορισμένο χρόνο προτού ξεπλυθούν, όπως μάσκες, peelings κλπ.
Για αυτά τα προϊόντα επιβάλεται πλέον, πριν βγούν στην αγορά, να γίνονται πολλαπλά πειράματα σε ζώα, αναφορικά με τον ερεθισμό του δέρματος και εφαρμογη 24ωρου οφθαλμικού ερεθισμού (Draize test).
Προϊόντα που εξάγονται στην Κίνα
Τα καλλυντικά που εξάγονται στην Κίνα θα πρέπει προκειμένου να αποκτήσουν άδεια κυκλοφορίας να δοκιμασθούν πάνω σε ζώα. Ισχύει για όλα τα προϊόντα special/functional use, αλλά και για τα non special/non functional use χωρίς καμία εξαίρεση.
Πιο συγκεκριμένα, οι εταιρίες είναι υποχρεώμενες να παραδώσουν στις αρχές ένα δείγμα του προϊόντος μαζί με τον φάκελο με τις πληροφορίες του. Το δείγμα θα χρησιμοποιηθεί εκτός απο έλεγχο του pH και του ιξώδους και άλλων αντίστοιχων απλών δοκιμών και για πειράματα σε ζώα!
Αν περάσει με επιτυχία τη δοκιμή του πάνω σε ζώα μπαίνει και στην αγορά. Στη συνέχεια, ανά πάσα στιγμή οι αρχές έχουν το δικαίωμα να κάνουν εκ νέου πειράματα σε ζώα με τα προϊόντα που πωλούνται στην αγορά τους. Αυτό όπως είδαμε και παραπάνω δυστυχώς έχει εντατικοποιηθεί το τελευταίο διάστημα.
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως μπορεί μια εταιρία να μην κάνει πειράματα πάνω σε ζώα, αλλά μόλις αποφασίσει να πουλήσει τα προϊόντα της στην αγορά της Κίνας τότε όλο αυτό αναιρείται. Το ίδιο ισχύει και αν αποφασίσει να τα παράξει εκεί. Και στις δύο περιπτώσεις εξουσιοδοτεί και πληρώνει τον CFDA να πραγματοποιήσει πειράματα για λογαριασμό της.
Καθώς η νομοθεσία της Κίνας περί καλλυτικών αλλάζει συνέχεια, δεν είναι απίθανο στο μακρινό μέλλον να έχουμε μια cruelty-free αλλαγη! Στην παρούσα φάση όμως κάτι τέτοιο δυστυχώς δεν υπάρχει.
Η αλήθεια είναι πως πρέπει να εξετάζουμε πολύ προσεκτικά κάθε εταιρία που αποφασίζουμε να χρηματοδοτήσουμε. Ακόμα και αν μια εταιρία είναι cruelty free και δεν πουλά τα προϊόντα της στην Κίνα, θα πρέπει να προσέχουμε αν ανήκει σε όμιλο που δραστηριοποιείται στην Κίνα, καθώς μέρος από τα κέρδη της διοχετεύονται στην μητρική εταιρία του ομίλου και έτσι έμμεσα θα χρηματοδοτεί τα πειράματα σε ζώα.