Η Jenny και ο Spotty,  τα δύο τζάγκουαρ που δολοφονήθηκαν στις αρχές του Δεκέμβρη του 2018 στο Αττικό Πάρκο, γεννήθηκαν στην αιχμαλωσία σε κάποιον ζωολογικό κήπο, προτου καταλήξουν στα χέρια του εγκληματία/δουλέμπορου Ζαν-Ζακ Λεσουέρ. Εκεί, χρησιμοποιήθηκαν όχι μόνο ως εκθέματα, αλλά όπως και οι γονείς τους, χρησιμοποιήθηκαν ως αναπαραγωγικές μηχανές, τροφοδοτώντας τους ζωολογικούς κήπους της Ευρώπης με περισσότερους σκλάβους. (1)

Η Jenny και ο Spotty, δολοφονήθηκαν σύμφωνα με το πρωτόκολλο (2) του ζωολογικού κήπου, όταν επιχείρησαν να αποδράσουν από το κελί τους. Ένα πρωτόκολλο που βάσει των λεγομένων του ιδρυτη του πάρκου/φυλακής, είναι πολύ αυστηρό και δε δίνει χάρη στα είδη ζώων, που κρίνονται άκρως επικίνδυνα για τους ανθρώπους: ιαγουάροι, τίγρεις και λιοντάρια (3).

Όταν η είδηση της δολοφονίας των δύο αυτών ζώων κυκλοφόρησε στα ΜΜΕ, ξεσήκωσε αμέσως την αντίδραση του κόσμου. Και αυτό φαντάζει αρχικά ιδιαίτερα ελπιδοφόρο για την ηθική των ανθρώπων, αλλά και για την σχέση  μας με τα ζώα, ειδικά αν λάβουμε υπόψιν μας ότι η είδηση της δολοφονίας παρουσιάστηκε διαστρεβλωμένη.

Κανείς από τα ΜΜΕ και τους υπεύθυνους του ζωολογικού πάρκου - στρατοπέδου συγκέντρωσης δε μίλησε για δολοφονία, παρά μόνο για θανάτωση και εξουδετέρωση των δύο “επικίνδυνων” αυτών ζώων. Κανένα ΜΜΕ επίσης, δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην αναγκαιότητα της “θανάτωσης”, για την αποφυγή τραυματισμού κάποιου ανθρώπου.

Όσο διαστρεβλωμένη όμως και αν παρουσιαστηκε η είδηση της διπλής δολοφονίας από τα ΜΜΕ και από τους υπεύθυνους του πάρκου, η πλειοψηφία του κόσμου δεν εξαπατήθηκε και αντιλήφθηκε τη δολοφονία ως αυτό που πραγματικά ήταν! Δολοφονία!

Επιπλέον, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού τις τελευταίες μέρες αμφισβητεί τη λογική των ζωολογικών κήπων και των θαλάσσιων πάρκων. Στα άρθρα που κυκλοφορούν από ανεξάρτητους δημοσιογράφους στο διαδίκτυο, στα σχόλια των social media και στις κατ ιδίαν συζητήσεις, φαίνεται πως η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν δέχεται πλέον τις χυδαίες δικαιολογίες που θέτουν οι σκλαβέμποροι των ζωολογικών κήπων για να συνεχίζουν ανενόχλητοι την επικερδή τους επιχείρηση εις βάρος των ζώων (4).

Αντίστοιχες μαζικές αντιδράσεις υπήρξαν και όταν δολοφονήθηκε ο Marius, μια απόλυτα υγιής καμηλοπάρδαλη ηλικίας δύο ετών, χάριν της διαχείρισης του πληθυσμού του ζωολογικού κήπου που ζούσε αιχμάλωτη.

Το ίδιο έγινε και όταν δολοφόνησαν τον 17χρονο γορίλα Harambe στην Αμερική, με πρόφαση την ασφάλεια ενός μωρού, που ξέφυγε από την επίβλεψη των γονέων του και κατέληξε στα χέρια του άτυχου γορίλα (και ενώ ο γορίλας δολοφονήθηκε, δεν ασκήθηκε καμία ποινική δίωξη στους γονείς του 3χρονου αγοριού για έκθεση ανηλίκου σε κίνδυνο).

Και στις δύο προαναφερθείσες περιπτώσεις διοργανώθηκαν διαμαρτυρίες, έγινε συλλογή υπογραφών και κυριότερα, αμφισβητήθηκε η  “αναγκαιότητα” ύπαρξης των ζωολογικών κήπων… (Φυσικά οι ζωολογικοί κήποι λειτουργούν ακόμα και παραμένουν παγκοσμίως νόμιμες επιχειρήσεις, γιατί προφανώς χρειάζεται κάτι περισσότερο από μερικές διαμαρτυρίες και κάμποσες χιλιάδες υπογραφές για να πολεμήσεις μια επιχείρηση εκατομμυρίων ευρώ - αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία...).

Πολλοί ακτιβιστές όμως επιχειρούν ενάντια των ζωολογικών κήπων και των θαλάσσιων πάρκων εδώ και δεκαετίες (παγκόσμια, αλλά και τοπικά). Καμία τους προσπάθεια δεν κέρδισε την συμπαράσταση της κοινης γνώμης - της ίδιας κοινης γνώμης που σήμερα εκφράζεται με τόση αγανάκτηση ενάντια στο Αττικό Πάρκο.

Τί είναι αυτό που κινητοποιεί λοιπόν, την κοινή γνώμη να λάβει ξεκάθαρη θέση απέναντι σε ένα προφανές έγκλημα;  

Ασφαλώς δεν είναι το ίδιο το προφανές έγκλημα. Δεν είναι η αναμφισβήτητα τραγική ζωή και η αποτρόπαια δολοφονία της Jenny και του Spotty. Καθημερινά εκατομμύρια ζώα ζουν μια πολύ χειρότερη ζωή και δολοφονούνται με απίστευτα μεγαλύτερη αγριότητα… και όμως για όλα αυτά τα ζώα η δημόσια οργή κοιμάται.

Σαφέστατα, παίζει ρόλο η αναγνωρισιμότητα των θυμάτων. Ήταν συγκεκριμένα. Ήταν η Jenny και ο Spotty. Ήταν ζώα που είχαν όνομα. Δεν έφεραν έναν αριθμό, τον 243 λόγου χάρη, σε ένα ενώτιο καρφωμένο στο αυτί τους.

Τα ζώα που φέρουν έναν αριθμό δεν υπάρχουν για την κοινή γνώμη. Είναι αόρατα. Είναι ανάξια λόγου. Κανείς δε θα μπει στον κόπο να ασχοληθεί μαζί τους (...εκτός και πρόκειται για κάποια συνταγή με μοσχαρίσιες μπριζόλες μαριναρισμένες με δεντρολίβανο, θυμάρι και σκόρδο ή για χοιρινό με κάστανα και κυδώνια ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο βρίσκουν να μαγειρέψουν τα τεμαχισμένα πτώματα των ζώων).

Αναμφισβήτητα άλλος ένας λόγος που η κοινή γνώμη εξοργίστηκε είναι πως τα θύματα, η Jenny και ο Spotty, άνηκαν σε ένα από τα είδη που οι άνθρωποι θαυμάζουν. Σε ένα από αυτά, που θεωρούν ότι αξίζει να περάσουν μια-δυο ώρες παρακολουθώντας ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή τους. Ήταν τζάγκουαρ - δεν ήταν κότες. Οι κότες είναι για το φούρνο με πατάτες, λεμόνι και ρίγανη - αυτό είναι ότι χρειάζεται να γνωρίζουν για αυτές.

Ποιος θα καθίσει να παρακολουθήσει ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή των γουρουνιών, των αγελάδων ή των προβάτων; Μην μιλήσουμε για κάποιο ψάρι (εκτός των καρχαριών). Ποιος θα νοιαστεί για τη ζωή που έχει ο γαύρος - για το πως ζει στη φύση, τι τρώει, πως αναπαράγεται, αν ζει ή όχι σε οργανωμένες κοινωνίες, τι συνήθειες και τι ιδιαίτερα χαρακτηριστικά έχει; Αυτό που έχει σημασία είναι ότι “του παει” να τρώγεται τηγανητός. Α, και να είναι φρέσκος...

Ποιος έχει δει, από την κοινή γνώμη που εξοργίστηκε με τη δολοφονία της Jenny και του Spotty, ντοκιμαντέρ όπως το Ghosts in Our Machines;

Πέραν των προαναφερθέντων,  τα τζάγκουαρ ανήκουν στα είδη που διατρέχουν κίνδυνο εξαφάνισης. Φυσικά κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί το ίδιο για τα γουρούνια. Ακόμα χειρότερα, κανείς δεν σκέφτεται πως η κυριότερη αιτία που οι ιαγουάροι βρίσκονται υπό εξαφάνιση είναι η αύξηση της κτηνοτροφίας (5).

Τέλος, άλλος ένας σημαντικός παράγοντας των διαστάσεων που πήρε αυτό το έγκλημα, είναι ότι υπάρχει και προφανής δράστης. Το Αττικό Πάρκο και ο ιδιοκτήτης του, ο Ζαν-Ζακ Λεσουέρ. Κάθε ιστορία θέλει τον κακό της ήρωα, που πρέπει να είναι και αυτός εύκολα αναγνωρίσιμος.

Ο Ζαν-Ζακ Λεσουέρ είναι πράγματι εγκληματίας και ένας πολύ κακός άνθρωπος - δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό. Αλλά δεν είναι αυτός το πραγματικό πρόβλημα.

Στην πραγματικότητα ο Ζαν-Ζακ Λεσουέρ και οι ζωολογικοί κήποι είναι απλά η κορυφή του σπισιστικού παγόβουνου, που η κοινή γνώμη αρνείται να δει. Γιατί αν ανοίξει τα μάτια της, στο πρόσωπο του Ζαν-Ζακ Λεσουέρ θα δει το δικό της πρόσωπο.

Είναι πολύ εύκολο για την κοινή γνώμη να κατηγορεί τον ιδρυτή του πάρκου. Πολύ εύκολο και ταυτόχρονα ανακουφιστικό. Γιατί δείχνοντας με το δάχτυλο τον δολοφόνο, χάνουν λίγη από την δική τους ενοχή. Αν έχουν. Ελπίζουμε πως έχουν. Γιατί είναι ένοχοι. Όσο ένοχος είναι και ο Ζαν-Ζακ Λεσουέρ και ο κάθε Ζαν-Ζακ Λεσουέρ που τρώει ζώα και ζωικά παράγωγα.

Οι κοινωνίες μας, ο πολιτισμός μας είναι χτισμένος με το αίμα των ζώων. Και κάθε ένας από εμάς έχει ένα κομμάτι ευθύνης που του αναλογεί. Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθούμε ότι είμαστε όλοι ηθικοί αυτουργοί της δολοφονίας της Jenny και του Spotty. Και της καθε Jenny και του κάθε Spotty. Του κάθε ζώου που είναι παγιδευμένο στα γρανάζια της ανθρωποκεντρικής κουλτούρας μας.

Η Jenny και ο Spotty δολοφονήθηκαν επειδή αποτέλεσαν κίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή. Άλλα ζώα δολοφονούνται για να καλύψουν υποτιθέμενες ανάγκες των ανθρώπων (τροφή, ενδυση, έρευνα κλπ). Στο επίκεντρο πάντα εμείς - οι άνθρωποι και η αρρωστημένη μας αντίληψη για τη θέση που έχουμε στη φύση.

Μπορεί να συμμετέχουμε ενεργά στο μεγαλύτερο έγκλημα της ανθρωπότητας. Μπορεί και όχι. Ίσως πληρώνουμε κάποιους να εκμεταλλεύονται ζώα για χάρη μας, ίσως και όχι. Σε κάθε περίπτωση όμως, επιτρέπουμε στον σπισισμό να υπάρχει. Και για αυτό, είμαστε συνένοχοι.

Το έχουμε δει ξανά και ξανά. Πλεον γνωρίζουμε πολύ καλά υπό ποιες προϋποθέσεις λειτουργεί η ανθρώπινη λογική και η συμπόνια.

Για την εξοργισμένη κοινή γνώμη, η δολοφονία της Jenny και του Spotty είναι μια τραγωδία.

Οι αναρίθμητες δολοφονίες των ζώων που δολοφονούνται από τη βιομηχανία τροφίμων είναι απλά μια στατιστική και ούτε καν αυτό! Γιατί ποιον στα αλήθεια ενδιαφέρουν οι αριθμοί των ζώων που σφάζονται, εκτός από όσους εμπλέκονται στη βιομηχανία του θανάτου (εκτροφείς, μεταφορείς, σφαγείς, εμπόρους και κυβερνήσεις) και τους ακτιβιστές που τους μάχονται;

Θα περιμέναμε αυτοί που εξοργίστηκαν από την άδικη δολοφονία των δύο τζάγκουαρ, να έχουν την απαιτούμενη λογική ώστε να κατανοήσουν ότι η Jenny, δεν έχει καμία διαφορά από την αγελάδα με τον αριθμό 243 που βρίσκεται αιχμάλωτη σε μια γαλακτοπαραγωγική φάρμα, που την βιάζουν, της κλέβουν και της δολοφονούν τα μωρά της και της ξεζουμίζουν το γάλα της...ξανά και ξανά, μέχρι το σώμα της να σπάσει και να την ξεφορτωθούν, στέλνοντάς την σε ένα σφαγείο που θα μετατρέψει το ταλαιπωρημένο της σώμα σε κιμά.

Τα ζώα στις φάρμες δεν υπάρχουν ως ζώα. Υπάρχουν μόνο σαν προϊόντα, κομμάτια σάρκας, γάλακτος και αυγών. Αντίθετα η Jenny και ο Spotty ήταν κάποιοι, έστω και μετά θάνατον.

Κρίμα για την λογική μας.

Μα πάνω από όλα κρίμα για τα δισεκατομμύρια των ζώων που είναι αιχμάλωτα της υπό όρους και προϋποθέσεις συμπόνιας μας.

Σημειώσεις

(1) Η αναπαραγωγή των ζώων που βρίσκονται έγκλειστα στους ζωολογικούς κήπους, η αρπαγή των παιδιών τους και η προώθησή τους σε άλλα πάρκα/φυλακές είναι μια πάγια τακτική των ζωολογικών κήπων και των θαλάσσιων πάρκων.

Η ελεγχόμενη αναπαραγωγή δεν είναι τακτική που εφαρμόζεται κατα αποκλειστικότητα στους ζωολογικούς κήπους. Στην πραγματικότητα εφαρμόζεται στις περισσότερες βιομηχανίες που υπάρχουν με θύματα τα ζώα.

Μεγαλύτερη εφαρμογή βρίσκει στα ζώα που χρησιμοποιούμε για τροφή. Στις φάρμες, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, τα ζώα εξαναγκάζονται σε τεχνητή γονιμοποίηση, δηλαδή βιάζονται. Τα παιδιά τους επίσης απομακρύνονται από αυτά, με σκοπό την ταχεία πάχυνση και τελικά τη σφαγή.

(2) Συμφωνα με το πρωτόκολλο του ΕΑΖΑ (European Association of Zoos and Aquaria), μέλος του οποίου είναι και το Αττικό Πάρκο,  πράγματι προβλέπεται “ευθανασία” στα ζώα-σκλάβους ενός ζωολογικού κήπου στις παρακάτω περιπτώσεις:

 * Όταν το ζώο αποτελεί σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη ασφάλεια

 *Σε περίπτωση που το ζώο υποφέρει από κάποια ασθένεια

 *Όταν η μόνη εναλλακτική λύση είναι η μεταφορά του ζώου σε υποβαθμισμένο περιβάλλον

 *Όταν η δολοφονία του εντάσσεται στο πρόγραμμα διαχείρισης του πληθυσμού ενός ζωολογικού κήπου.

Σύμφωνα πάλι με το πρωτόκολλο της ΕΑΖΑ, όταν όλες οι επιλογές έχουν διερευνηθεί διεξοδικά και έχει ληφθεί απόφαση για την “ευθανασία”  ενός ζώου, θα πρέπει πάντα να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να πραγματοποιείται με “ανθρώπινο τρόπο” και βάση των οδηγιών της AVMA (American Veterinary Medical Association).

Στις κατευθυντήριες γραμμές της AVMA για την ευθανασία βρίσκουμε τεχνικές που είναι προφανές πως δεν χαρακτηρίζονται ως “ανθρώπινες”, όπως για παράδειγμα ο πυροβολισμός στο κεφάλι  (που χρησιμοποιήθηκε για τα δύο τζάγκουαρ), χτύπημα με αμβλύ αντικείμενο στο κεφάλι, χρήση εισπνεόμενων ουσιών, όπως το Μονοξείδιο του ‘Ανθρακα κ.α.

Οι Ναζί θανάτωναν/εξουδετέρωναν (για να χρησιμοποιήσουμε το ίδιο λεξιλόγιο που με τόση ευκολία χρησιμοποιεί η κοινωνία μας όταν τα θύματα είναι μη ανθρώπινα ζώα)  ανθρώπους με διανοητικές διαταραχές, σωματικές αναπηρίες, Εβραίους και Ρομά αρχικά με όπλα, πυροβολώντας τους, στη συνέχεια με Μονοξειδιο του ‘Ανθρακα και τέλος με Zyklon B.

Οι Ναζί χρησιμοποιούσαν τον όρο “ευθανασία” για την συστηματική εξόντωση όσων θεωρούσαν πως έπρεπε να δολοφονηθούν. Η διπλών κανόνων ηθική μας όμως δεν δέχεται τον όρο ευθανασία για τις πρακτικές των Ναζί και τον χαρακτηρίζει ως ευφημισμό. Αντίθετα πρακτικές που δεν θα τολμούσαμε ποτέ να εφαρμόσουμε σε άλλους ανθρώπους, τις εφαρμόζουμε στα ζώα με μεγάλη ευκολία και έχουμε το θράσος να ονομάζουμε τη δολοφονία ευθανασία.

(3) Βάση του  το πρωτοκόλλου της ΕΑΖΑ στην κατηγορία υψηλής επικινδυνότητας δεν ανήκουν μόνο οι ιαγουάροι, τα λιοντάρια και οι τίγρεις, αλλά και τα τσίτα, οι ρινόκεροι, οι αρκούδες, οι ελέφαντες, οι λεοπαρδάλεις, οι ουρακοτάγκοι, οι γορίλες, οι χιμπατζήδες, και οι μπονόμπο.

(4) Οι σκλαβέμποροι των ζωολογικών κήπων παρουσιάζουν τις φυλακές τους όχι μόνο ως χώρους ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης των ανθρώπων, αλλά και ως χώρους που προστατεύονται απειλούμενα είδη ζώων. Επιπλέον έχουν το θράσος να παρουσιάζουν τις επιχειρήσεις τους ως προστάτες της βιοποικιλότητας. “Ευτυχώς” που υπάρχουν δηλαδή οι ζωολογικοί κήποι και οι κυνηγοί - οι “προστάτες” της άγριας φύσης (sic).

(5) Η κυριότερη αιτία που οι ιαγουάροι βρίσκονται υπό εξαφάνιση είναι κτηνοτροφία η οποία καταστρέφει το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζουν, το οποίο κατά κύριο λόγο είναι τα Τροπικά Δάση της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής (κάθε δευτερόλεπτο χάνεται 1,5 στρέμμα τροπικού δάσους).

Όπως είναι γνωστό τα αποψιλωμένα τροπικά δάση μετατρέπονται σε εκτάσεις που είτε εκτρέφονται ζώα για ανθρώπινη κατανάλωση, είτε καλλιεργούνται φυτά που ταϊζονται στα εκτρεφόμενα ζώα.